เทคนิคการทำ “ทุเรียนนอกฤดู” นับเป็นวิธีช่วยเพิ่มมูลค่าให้กับทุเรียน โดยเกษตรกรจะใช้การคำนวณวันให้ทุเรียนออกดอกในช่วงเวลาที่ต้องการ เพื่อไม่ให้ผลผลิตที่ออกมาตรงกับทุเรียนในฤดูกาล ทำให้สามารถเพิ่มมูลค่า ขายได้ราคา
แต่การจะทำทุเรียนนอกฤดูให้ประสบความสำเร็จนั้น ต้องอาศัยองค์ประกอบหลายอย่างด้วยกัน ตั้งแต่หลังจากเก็บผลผลิตต้องทำการฟื้นต้น เตรียมต้นให้พร้อมสำหรับการให้ผลผลิตในฤดูกาลถัดไป จากนั้นจะเข้าสู่ระยะทำชุดใบ เพื่อให้ต้นสมบูรณ์ จำเป็นต้องทำใบให้ใบใหญ่ ใบหนา มีสีเขียวเข้มแสดงถึงแหล่งอาหารที่พร้อมสำหรับเลี้ยงต้น จากนั้นจะทำการบำรุงระยะสะสมอาหาร ก่อนที่จะทำการฉีดพ่นสารกระตุ้นการออกดอก การติดดอกที่สมบูรณ์ รวมถึงเทคนิคการไว้ลูก และการบำรุงหลังติดผล เพื่อให้ได้ทุเรียนคุณภาพตรงตามความต้องการของตลาด ซึ่งขั้นตอนทั้งหมดนั้นไม่ได้ยาก จนเกินไป หากเกษตรกรมีความรู้ความเข้าใจ
วันนี้เราจะพาไปเจาะเทคนิคกับ คุณประทีป เลี่ยมประทีป เกษตรกรหัวก้าวหน้าวัย 73 ปี ดีกรีเกษตรกรดีเด่นภาคใต้ ที่มีประสบการณ์การปลูกทุเรียนมากว่า 35 ปี แต่ในระยะหลังนั้นหันมาศึกษาแนวทางการทำทุเรียนนอกฤดู เพื่อเพิ่มมูลค่าให้ผลผลิตมากขึ้น ซึ่งก็ถือว่าประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี เพราะทุเรียนที่สวนของคุณประทีป นั้นให้ผลผลิตน้ำหนักเฉลี่ยกว่า 400 กก./ต้น โดยกว่า 40% นั้นเป็นเกรดเอ ผลใหญ่ 3-5 กก. มีพูเต็ม 4-5 พู เนื้อละเอียดสวย รสชาติหวานมัน ถูกใจผู้บริโภคสุดๆ
อยากรู้คุณประทีป มีหลักการทำทุเรียนนอกฤดูอย่างไร? ตามไปดูกันเลย
ก่อนทำ “ทุเรียนนอกฤดู” ต้องเตรียมความพร้อมอะไรบ้าง?
การทำทุเรียนนอกฤดูมีปัจจัยเบื้องต้นที่ควรพิจารณาทั้งในเรื่องของสายพันธุ์ และการเลือกช่วงเวลาที่เหมาะสม หากเกษตรกรมีการวางแผนล่วงหน้าจะทำให้มีโอกาส
สำเร็จได้ง่ายขึ้น ดังนี้
1. การคัดเลือกพันธุ์
คุณประทีป จะเลือกปลูกทุเรียนพันธุ์ “หมอนทอง” เนื่องจากเป็นที่ยอดนิยมของตลาด ทั้งยังเป็นพันธุ์ที่ตอบสนองต่อการทำนอกฤดูได้ดี ทนต่อสภาพอากาศ และติดผลดก
2. การเลือกช่วงเวลาที่เหมาะสม
ทุเรียนนอกฤดูในภาคตะวันออก เช่น จ.จันทบุรี จ.ตราด และจ.ระยอง ส่วนใหญ่จะเก็บผลผลิตในเดือนกุมภาพันธ์ และช่วงปลายฤดูกาลผลิตเดือนพฤษภาคม ส่วนในภาคใต้ เช่น จ.ชุมพร จ.ยะลา และจ.สุราษฎร์ธานี จะเก็บผลผลิตในเดือนกรกฎาคม และช่วงปลายฤดูกาลผลิตเดือนตุลาคม ซึ่งคุณประทีป บอกว่า ช่วงเวลาดังกล่าวนั้นตรงกับความต้องการของตลาดประเทศจีนพอดี หากผลผลิตมีคุณภาพ ผู้ซื้อก็สามารถซื้อได้โดยไม่เกี่ยงเรื่องราคาเลยทีเดียว
ทุเรียนหมอนทอง เป็นสายพันธุ์ที่ผลดก ทนต่อสภาพอากาศ เหมาะสำหรับการทำนอกฤดู
เทคนิคการบำรุงต้น “สำหรับทุเรียนนอกฤดู” เพื่อการติดดอก ออกผลตามเวลา
การทำทุเรียนนอกฤดูในปัจจุบันนั้นมีการใช้ “สารพาโคลบิวทราโซล” หรือในภาษาเกษตรกรปลูกทุเรียนเรียกว่า “การทำสาร” เพื่อชะลอการเจริญเติบโตของทุเรียนไม่ให้แตกยอดและใบใหม่ ทำให้อาหารที่พืชสร้าง ถูกสะสมไว้ในต้น จนเมื่อสภาพแวดล้อมมีความเหมาะสม เช่น อากาศเย็นลง หรือฝนทิ้งช่วงประมาณ 7-10 วัน ต้นทุเรียนจะสร้างตาดอกทันที
ซึ่งการเตรียมความพร้อมของต้นทุเรียนก่อนออกดอก เป็นขั้นตอนที่มีความสำคัญมากสำหรับการทำทุเรียนนอกฤดู เกษตรกรต้องมีการจัดการหลังเก็บเกี่ยวผลผลิตทันที เพื่อเร่งให้ทุเรียนแตกใบอ่อนให้เร็วที่สุด โดยคุณประทีป จะมีขั้นตอน ดังนี้
การสร้างความสมบูรณ์ให้ต้นทุเรียนก่อนการทำสาร
ถือเป็นหนึ่งในหัวใจสำคัญของการทำทุเรียนนอกฤดูให้ประสบความสำเร็จ
1.ระยะฟื้นต้น-ทำใบ
หลังจากเก็บเกี่ยวผลผลิต จะต้องทำการฟื้นต้นให้สมบูรณ์โดยจะตัดแต่งกิ่งที่เป็นโรค กิ่งแห้ง กิ่งแขนงด้านในทรงพุ่มออกให้หมด เหลือไว้แต่กิ่งสมบูรณ์ ต้นต้องโปร่งเพื่อให้แสงแดดและอากาศสามารถเข้าถึงได้ดี เพื่อลดการระบาดของโรคและแมลง
หลังจากนั้นคุณประทีปจะบำรุงด้วย ปุ๋ยตรากระต่าย สูตร 16-16-16 บลู อัตรา 1.5-2 กก./ต้น ความถี่เดือนละครั้ง ช่วยให้ต้นทุเรียนฟื้นต้นได้ไว ต้นสมบูรณ์ เตรียมพร้อมเข้าสู่ช่วง “ระยะทำใบ” ซึ่งก็จะยังคงใช้ปุ๋ยตรากระต่าย สูตร 16-16-16 บลู อัตรา 1.5-2 กก./ต้น ต่อเนื่องเดือนละครั้งเช่นกัน เพื่อช่วยให้ใบทุเรียนมีสีเขียวเข้ม หนา สมบูรณ์ สะสมอาหารได้ดี ซึ่งใบของพืชนั้นเปรียบเสมือน “โรงครัว” สำหรับปรุงอาหารไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของต้น เพื่อไปเลี้ยงดอกและผลในอนาคตได้อย่างเพียงพอ
ทั้งนี้ ก่อนจะเข้ากระบวนการทำสาร (ฉีดพ่นสารพาโคลบิวทราโซล) เกษตรกรจะทำการเตรียมความพร้อมให้ต้น ด้วยการทำชุดใบ อย่างน้อย 2-3 ชุด เพื่อให้ต้นสมบูรณ์
(ใช้เวลาประมาณ 30-45 วัน ต่อการแตกใบ 1 ชุด)
คุณประทีปใช้ปุ๋ยตรากระต่าย สูตร 16-16-16 บลู ในระยะฟื้นต้นและทำใบ
ช่วยให้ต้นทุเรียนสมบูรณ์พร้อมก่อนการทำสาร
ใบทุเรียนที่สะสมอาหารได้สมบูรณ์ จะมีขนาดใหญ่ ใบกว้าง สีเขียวเข้ม
2. ระยะสะสมอาหารและทำสาร เพื่อชักนำการออกดอก
- การบำรุงทุเรียนช่วงก่อนทำสาร หรือระยะสะสมอาหาร จะใช้ปุ๋ยตรากระต่าย สูตร 9-25-25 อัตรา 3 กก./ต้น บำรุงต้นในระยะสะสมอาหาร เพื่อให้ทุเรียน แตกตาดอก ได้ดี
ทั้งนี้ นอกจากการบำรุงทุเรียนหลังฉีดพ่นสารแล้ว ต้องมีการบำรุงที่เอื้อต่อการชักนำดอกด้วยเช่นกัน เพราะหากต้นมีความสมบูรณ์ไม่เพียงพอก็จะไม่ตอบสนองต่อการทำสาร ทำให้ทุเรียนไม่สามารถแตกตาดอกได้
- การบำรุงช่วงหลังทำสาร จำเป็นต้องรีบใส่ปุ๋ยเพื่อสะสมตาดอกทันที คุณประทีป จะใช้ปุ๋ยตรากระต่าย สูตร 9-25-25 อัตรา 3 กก./ต้น ช่วยสะสมอาหารในการสร้างตาดอก และเร่งการออกดอกให้ไวขึ้น ติดดอกได้ดี และมีการผสมเกสรที่สมบูรณ์
ทั้งนี้ ช่วงหลังทำสาร ประมาณ 30-40 วัน คุณประทีป จะงดให้น้ำเพื่อให้ทุเรียนเกิดความเครียด และนำไปสู่การออกดอก จนกระทั่งทุเรียนเริ่มเข้าสู่ “ระยะแตกตาดอก” จะบำรุงต่อด้วยปุ๋ยตรากระต่าย สูตร 16-16-16 บลู อัตรา 0.5 กก./ต้น ประมาณ 2 รอบ (หรือจนกว่าทุเรียนจะติดผล) เพื่อให้ดอกสมบูรณ์ แข็งแรง ขั้วเหนียว ลดการหลุดร่วง
เมื่อทุเรียนแตกตาดอก จะบำรุงต่อด้วย
ปุ๋ยตรากระต่าย สูตร 16-16-16 บลู เพื่อให้ดอกสมบูรณ์ ไม่ร่วงง่าย
คุณประทีป เลือกใช้ปุ๋ยตรากระต่าย สูตร 16-16-16 บลู
ในทุกระยะการบำรุง ช่วยให้ได้ทุเรียนคุณภาพ เป็นที่ต้องการของตลาด
หลังจากทุเรียนติดดอกแล้ว คุณประทีป จะเริ่มให้น้ำ และค่อยๆ เพิ่มปริมาณน้ำขึ้นเรื่อยๆ เพื่อให้ดอกทุเรียนมีการเจริญเติบโตที่ดี จนเมื่อดอกทุเรียนพัฒนาถึง “ระยะหัวกำไล” (ก่อนดอกบาน 1 สัปดาห์) จึงลดปริมาณน้ำลง โดยให้เพียง 1 ใน 3 ของปกติ เพื่อช่วยให้มีการติดผลดีขึ้น กรณีของคุณประทีป จะให้น้ำนานประมาณ 15 นาที ความถี่ 2 วัน/ครั้ง
จากนั้นเมื่อดอกเข้าสู่ “ระยะหางแย้” ในช่วงนี้กลีบดอกและเกสรตัวผู้จะร่วงหมด เหลือเพียงแต่เกสรตัวเมียที่พร้อมจะโตเป็นผล ควรงดให้น้ำ เพราะจะทำให้ดอกทุเรียนร่วงได้
จนกระทั่งเมื่อทุเรียนเริ่มมีผลโตขึ้นเท่ากับไข่ไก่ จึงเริ่มให้น้ำ
ดอกในระยะหางแย้ ควรงดให้น้ำ เนื่องจากจะทำให้ดอกร่วง
เมื่อเข้าสู่ “ระยะทุเรียนติดผล” เป็นช่วงที่ทุเรียนต้องการน้ำมากและสม่ำเสมอ เพื่อให้ผลขยายขนาดได้เร็ว และเนื้อมีการพัฒนาได้ดี กรณีของคุณประทีป จะให้น้ำนานประมาณ
20 นาที ความถี่วันเว้นวัน หรืออาจปรับเปลี่ยนได้ขึ้นอยู่กับความชื้นในดินเป็นหลัก
ทั้งนี้ คุณประทีปให้เกร็ดความรู้ว่า หากเป็นช่วงให้น้ำของทุเรียน เกษตรกรอาจไม่จำเป็นต้องกำจัดหญ้าบริเวณโคนต้นให้โล่งเตียนเสมอไป เนื่องจากหญ้าเหล่านี้จะช่วยชะลอ
การระเหยของน้ำ ถือเป็นการรักษาความชื้นในดินไปในตัว
หลังทุเรียนเริ่มติดผล ควรให้น้ำอย่างสม่ำเสมอ
เคล็ดลับการบำรุงทุเรียนให้ทรงสวย-รสชาติดี เป็นที่ต้องการของตลาด
หลังจากทุเรียนติดผลแล้วต้องได้รับการบำรุงธาตุอาหารอย่างเพียงพอ และสอดคล้องกับความต้องการของพืช เพื่อให้ผลมีการพัฒนาอย่างสม่ำเสมอ ทั้งในด้านขนาด รูปทรง และคุณภาพเนื้อ
- ระยะไข่ไก่ (หลังดอกบาน 1-30 วัน) เป็นช่วงที่ทุเรียนกำลังเข้าสู่การพัฒนาเปลือกและเมล็ด คุณประทีป จะใช้ปุ๋ยตรากระต่าย สูตร 15-9-20 อัตรา 400 กรัม/ต้น ช่วยบำรุง
ผลอ่อนให้ขยายผลได้ดี เจริญเติบโตได้ไว และที่สำคัญคือปุ๋ยสูตรนี้จะละลายง่าย พืชสามารถนำไปใช้ได้ทันที
ผลระยะไข่ไก่ ใช้ปุ๋ยตรากระต่าย สูตร 15-9-20
ช่วยบำรุงผลอ่อนให้ขยายผลได้ดี เจริญเติบโตได้ไว
- ระยะกระป๋องนม (หลังดอกบาน 30-60 วัน) เป็นช่วงที่ทุเรียนสร้างเมล็ดเสร็จสมบูรณ์ กำลังเข้าสู่การพัฒนาผล เบ่งพู สร้างเนื้อ คุณประทีปจะใช้ปุ๋ยตรากระต่าย
สูตร 9-25-25 อัตรา 300 กรัม/ต้น เพื่อบำรุงให้ทุเรียนผลใหญ่ พูใหญ่ รูปทรงสวย
- ระยะขยายผล สร้างรสชาติ เป็นช่วงที่ทุเรียนสร้างแป้งและน้ำตาล (หลังดอกบาน 60-90 วัน) เป็นช่วงสุดท้ายของการดูแลพัฒนาผลทุเรียน คุณประทีปจะใช้ปุ๋ยตรากระต่าย สูตร 13-13-24 อัตรา 1.5-2 กก./ต้น เพื่อบำรุงให้เนื้อทุเรียนเข้าสีสวย เนียนละเอียด และรสชาติหวานมันตรงตามความต้องการของตลาด
สำหรับการติดดอกและออกผล ซึ่งพอได้มาใช้ “ปุ๋ยตรากระต่าย” ก็พบว่า ได้ผลลัพธ์ดีมาก เพราะต้นมีการสะสมอาหารได้ดี สังเกตได้จาก ทุเรียนที่สวนของลุงนั้นจะมีใบขนาดใหญ่ ใบกว้าง สีเขียวเข้ม ทั้งหมดนั้นส่งผลกับการติดผลทั้งหมด ถ้าใบดี ต้นมีความพร้อมในการแตกตาดอก จะดึงดอกง่ายขึ้น และได้ผลผลิตตามที่คาดการณ์ไว้” คุณประทีป ซึ่งเล่าถึงตัวช่วยสำคัญในการทำทุเรียนนอกฤดู
ผลทุเรียนหลังดอกบาน 60-90 วัน
คุณประทีป จะบำรุงด้วยปุ๋ยตรากระต่าย สูตร 13-13-24 ช่วยให้เนื้อสีสวยและรสชาติดี
ทุเรียนเนื้อเนียน ละเอียด สีเหลืองสวย เป็นที่ต้องการของตลาด
ผลผลิตทุเรียนที่สวนของคุณประทีป นั้นผลใหญ่ 3-5 กก.
มีพูเต็ม 4-5 พู เป็นเกรดเอกว่า 40%
การตัดแต่ง-ควบคุมปริมาณดอก ช่วยให้ผลผลิตได้คุณภาพ ไซส์เกรดเอ
การตัดแต่งดอกทุเรียน เพื่อให้เหลือดอกใน “ปริมาณ” และ “ตำแหน่ง” ที่เหมาะสม ถือเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้ผลทุเรียนมีการพัฒนาที่ดี รูปทรงสวยงาม ตรงกับความต้องการของตลาด ยิ่งหากทำได้ไซส์เกรดเอ คือ มีน้ำหนักตั้งแต่ 3-5 กก. มีพูเต็ม 4-5 พู จะสามารถขายได้ราคาดี
คุณประทีป เผยว่า โดยธรรมชาติของทุเรียน เวลาติดดอกจะกระจายอยู่ทั่วทั้งกิ่ง ยิ่งหากต้นสมบูรณ์มาก ปริมาณดอกก็จะยิ่งมากจนเกินพอดี หากปล่อยไว้นอกจากจะทำให้ได้ผลขนาดเล็ก และมีความหวานน้อย ดอกส่วนเกินเหล่านี้ยังสะสมความชื้นและน้ำหวานมากเกินไปจนกลายเป็นอาหารของราดำได้
คุณประทีป จะเลือกไว้ผลทุเรียนในตำแหน่งช่วงกลางกิ่ง
โดยที่แต่ผลไม่ชิดกันจนเกินไป เพื่อให้ได้ผลขนาดใหญ่
สำหรับวิธีการตัดแต่งดอกของคุณประทีป จะเริ่มทำใน “ระยะหัวกำไล” โดยมีหลักการพิจารณา ดังนี้
- ควบคุมปริมาณดอกให้ได้ประมาณ 10-20 ช่อ/กิ่ง และแต่ละช่อควรอยู่ในตำแหน่งที่กระจายกัน
- ปลิดดอกในตำแหน่งปลายกิ่ง หรือดอกบนกิ่งขนาดเล็กทิ้ง เพราะอาจทำให้กิ่งฉีกในอนาคต
- ไม่ควรไว้ลูกเกิน 70-80 ลูก/ต้น เนื่องจากจะทำให้ต้นโทรมและได้ผลขนาดเล็ก
อย่างไรก็ตาม หลังจากทุเรียนติดผลแล้ว เกษตรกรสามารถตัดแต่งผลออกเพิ่มเติมได้ หากพบผลที่ด้อยคุณภาพ เช่น ผลบิดเบี้ยว ผลก้นจีบ หรือผลที่อยู่ชิดติดกันเป็นกระจุก ก็จะช่วยให้ได้ผลผลิตมีคุณภาพเพิ่มมากขึ้นอีกทางหนึ่ง
ทั้งหมดนี้เป็นเทคนิคการทำสวนทุเรียนนอกฤดูของคุณประทีป ที่เกิดจากประสบการณ์และความพยายามในการลองผิดลองถูกมากไม่น้อย โดยหนึ่งในปัจจัยความสำเร็จนั้นมาจากความใส่ใจ เลือกใช้ปุ๋ยที่มีคุณภาพ ได้มาตรฐาน ทำให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพตามมา สามารถสร้างกำไรคุ้มค่าเหนื่อยเลยทีเดียว
สามารถติดตามสาระเกษตรน่ารู้ ได้ที่
คลิก “การจัดการทุเรียนให้ได้คุณภาพดี เกรดเอ ราชาแห่งไม้ผล เน้นตลาดส่งออก”
ติดตามข่าวสารอื่นๆ ข้อมูลสินค้า และข่าวสารจากปุ๋ยตรากระต่าย เพิ่มเติมได้ที่
Facebook: www.facebook.com/puitrakratai/
YouTube: www.youtube.com/c/Puitrakratai
TikTok: https://www.tiktok.com/@puitrakratai
ข้อมูลสินค้าปุ๋ยตรากระต่าย: ปุ๋ยตรากระต่าย สำหรับผักและไม้ผล l เจียไต๋ (chiataigroup.com)
